Aan de slag met … licht en kleur in film

15.04.2024

De essentie van film is licht. Hoewel velen misschien denken dat ze geen kennis hebben van belichting in films, zijn we allemaal experts in het waarnemen van licht met onze ogen. Het enige wat ontbreekt is de juiste woordenschat om erover te praten. Leer er alles over in deze blog!

Film- en mediawijsheid

Bekijk de webinar, en ontdek de twee bijhorende opdrachten voor in de klas.

De webinar ‘Gekleurd licht: over licht en kleur’

In deze webinar ontdek je meer over het belang van licht en kleur in een film. Je leert de juiste terminologie kennen.

De webinarreeks is een initiatief van het VAF in samenwerking met verschillende filmwijze publieksorganisaties, waaronder ook JEF.

Driepuntsbelichting

De driepuntsbelichting is een klassieke manier van belichting die bestaat uit 3 lichtpunten:

  1. De key light is de voornaamste lichtbron. Deze zorgt ervoor dat het belangrijkste element wordt belicht.
  2. De fill light is het invullicht om de voornaamste schaduwen op te vullen.
  3. De backlight tekent een lichtlijn rond het element, zodat deze er uitspringt tegenover de achtergrond.

Naast de driepuntsbelichting hebben we ook nog andere soorten belichting:

  1. De low-key belichting. Bij deze soort belichting valt meteen het grote licht-donker contrast op. Het zorgt voor diepe schaduwen en geeft het beeld direct iets heel dreigend.
  1. De high-key belichting. Hierbij zie je dat alle elementen in het beeld ongeveer even veel licht vangen. Dat zorgt ervoor dat er weinig schaduwen zichtbaar zijn.

Kleur in een film

Ook kleur is een heel belangrijk aspect van licht. Na de tijd van zwart-wit films, werd er al snel geëxperimenteerd met kleur. De eerste films werden frame per frame ingekleurd, maar dat was natuurlijk erg veel werk. Pas eind jaren 30 was de kleurtechniek goed genoeg.

In films kan er gebruikgemaakt worden van 2 vormen van kleur:

  • Gesatureerde kleuren: dit zijn felle, levendige en verzadigde kleuren.
  • Gedesatureerde of vale kleuren.

In het digitale tijdperk van nu wordt het kleurcontrast zelfs aangescherpt met de computer. Dit heet color grading.

Linda wil kip!
Robot dreams

Werkvorm: analyseren van licht en kleur uit een film

Laat in de klas enkele filmstills van een film zien. Praat over het licht en de kleur van de film aan de hand van onderstaande vragen.

Voorbeeldvragen

Waarnemen

  • Wat zie je op het beeld?
  • Hoeveel licht hebben de makers gebruikt? Veel, weinig,… ?
  • Waar komt het licht vandaan?
  • Welke kleuren zie je? Gesatureerde of eerder gedesatureerde kleuren ?
  • Welke soorten lichtbronnen herken je? Keylight, blacklight of fill light?

Reflecteren & analyseren

  • Welke sfeer veroorzaakt dit lichtgebruik?
  • Welk effect hebben de kleuren bij jou?
  • Waarom zou de filmmaker dit licht of deze kleuren gekozen hebben?

Een voorbeeld

FilmstillLicht en kleur
  • Een heel sterke backlight, zodat er een lichtlijn wordt gevormd rond Oma om haar als belangrijk element te tonen
  • Sterke low-key belichting voor diepe schaduwen
  • Gedesatureerde / vale kleuren
  • Donkere, dramatische en geconcentreerde stemming

Tip! 

Leer ze eerst een beetje theorie, zodat ze de juiste woordenschat kunnen leren en gebruiken.

Tip!

Op de website van JEF kan je bij elke film verschillende filmstills downloaden. Zoek hier je film op.

Werkvorm: spelen met licht en kleur tijdens fotograferen

Benodigdheden: voorwerpen, zaklampen & tablet of smartphone

Elke groep leerlingen kiest een voorwerp en zet deze vast op een plaats. Met één of meerdere zaklampen gaan ze telkens de belichting veranderen. Hiervan trekken ze een foto met een tablet of smartphone. Kijk hoe het licht verandert. Met de filters in de camera-app kiezen ze een filter om de kleuren aan te passen.

Opdrachten:

  • Maak een foto met een key light
  • Maak een foto met een fill light
  • Maak een foto met een backlight
  • Maak een foto met de driepuntsbelichting
  • Maak een foto met een low-key belichting
  • Maak een foto met een high-key belichting
  • Maak een foto met gesatureerde kleuren
  • Maak een foto met gedesatureerde kleuren

Moeilijker maken:

  • Maak een enge foto
  • Maak een vrolijke foto
  • Maak een dramatische foto

Kijk en analyseer: Wat zie je? Wat gebeurt er als je verandert van licht?

Webinarreeks ‘Aan de slag met filmwijsheid’

In de webinarreeks ‘Aan de slag met filmwijsheid’ duik je nog in andere bouwstenen van film. Je leert over cameravoering, licht, montage, narratieve structuren, etc. Meer over de andere bouwstenen vind je hieronder bij 'Lees ook'.

De webinars zijn een initiatief van het VAF in samenwerking met verschillende filmwijze publieksorganisaties.

Alle acht afleveringen vind je op de webpagina van het VAF.

Rune Mertens

Stagiaire Meer dan film